Vietnamese
English
An toàn điện trong trường học đang trở thành vấn đề cấp bách sau nhiều vụ tai nạn nghiêm trọng. Bài viết phân tích nguyên nhân, rủi ro và đề xuất các biện pháp để trường học bảo vệ học sinh trước nguy cơ điện giật và cháy nổ.
Thực trạng mất an toàn điện trong môi trường học đường và những cảnh báo cần thiết
Trong những năm gần đây, vấn đề an toàn điện trong trường học đã trở thành chủ đề được xã hội đặc biệt quan tâm. Một số vụ tai nạn đáng tiếc, trong đó có trường hợp học sinh bị điện giật tử vong khi sử dụng máy nước nóng – lạnh, hay vụ cháy tại thư viện do nghi chập điện, đã làm dấy lên lo ngại sâu sắc trong phụ huynh, giáo viên và cơ quan quản lý giáo dục. Những sự việc này không chỉ gây thiệt hại về người và tài sản mà còn là lời cảnh báo về sự thiếu sót trong quản lý cơ sở vật chất điện tại nhiều trường học.
Tai nạn điện trong trường học rất nguy hiểm bởi học sinh, đặc biệt là các em nhỏ, chưa có đủ kiến thức và kỹ năng để nhận diện các rủi ro. Chỉ một sai sót nhỏ như ổ cắm bị hở, dây điện rò rỉ, thiết bị nóng lạnh hỏng cách điện, đều có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng. Ở nhiều trường học, hệ thống điện đã lắp đặt từ lâu, không được bảo trì đúng cách, hoặc thiết bị được sử dụng với tần suất cao nhưng không có quy trình kiểm tra định kỳ.
Những vụ việc cảnh báo mức độ nguy hiểm của rò rỉ điện
Một vụ tai nạn đau lòng xảy ra tại một trường THPT tư thục ở TP.HCM, khi một học sinh lớp 10 chạy đến uống nước ở máy lọc nước nóng – lạnh trong khu nội trú và bị điện giật tử vong. Điều tra ban đầu cho thấy thiết bị có thể bị rò điện ra vỏ kim loại, khiến dòng điện truyền trực tiếp qua cơ thể học sinh. Đây là dạng tai nạn điện phổ biến, nhất là khi thiết bị bị hỏng cách điện hoặc được lắp đặt trong môi trường ẩm.
Một sự cố khác xảy ra tại Trường Tiểu học Đồng Mai 1 (quận Hà Đông, Hà Nội), khi một đám cháy bùng phát ở khu vực thư viện tầng 3. Nguyên nhân ban đầu được xác định có thể là chập điện. Rất may học sinh ở tầng dưới đã được giáo viên hướng dẫn sơ tán kịp thời, tránh thương vong. Tuy nhiên, vụ việc tiếp tục gióng lên hồi chuông cảnh báo về công tác kiểm tra hệ thống điện trong trường học — nơi chứa nhiều thiết bị như quạt, máy tính, máy in, điều hòa, cùng vô số dây nối tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ.
Những nguyên nhân dẫn đến rò rỉ điện và rủi ro điện giật trong trường học
Theo các chuyên gia trong lĩnh vực kỹ thuật điện, đặc biệt là chia sẻ của giảng viên khoa Điện Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội, tất cả thiết bị điện đều có khả năng rò rỉ nếu hệ thống cách điện bị hư hỏng hoặc môi trường lắp đặt ẩm ướt, bụi bẩn. Các thiết bị sử dụng điện dân dụng với điện áp 220V đặc biệt nguy hiểm đối với trẻ em vì chỉ cần dòng điện rất nhỏ đi qua cơ thể cũng có thể ảnh hưởng đến tính mạng.
Các nguyên nhân phổ biến gây rò rỉ điện
Có nhiều nguyên nhân khiến thiết bị hoặc hệ thống điện trong trường học trở nên mất an toàn. Trong đó, những yếu tố sau xuất hiện thường xuyên:
- Hư hỏng dây dẫn hoặc lớp cách điện bị mục nát do thời gian sử dụng dài
- Môi trường ẩm ướt tại khu vực đặt thiết bị khiến hơi nước bám vào linh kiện
- Thiết bị chất lượng thấp hoặc không đạt chuẩn an toàn
- Lắp đặt sai kỹ thuật, đặc biệt là không có dây tiếp địa
- Tải quá công suất, dẫn đến nóng dây và chập cháy
- Không kiểm tra định kỳ, khiến sự cố nhỏ tích tụ thành nguy cơ lớn
Trong nhiều trường, đường dây điện được đặt dọc tường, đi qua phòng học, phòng chức năng, nhà vệ sinh, khu bán trú… Nếu bất kỳ điểm nào bị hở mà không được phát hiện kịp thời, học sinh chỉ cần chạm vào hoặc tới gần vùng rò rỉ cũng có thể gặp nguy hiểm.
Vai trò của thiết bị chống giật trong việc bảo vệ học sinh
Để bảo vệ tuyệt đối học sinh, chuyên gia kỹ thuật khuyến cáo các trường học cần lắp đặt dây PE (dây tiếp địa) cho các thiết bị có vỏ kim loại như máy nước nóng – lạnh, bình đun nước, điều hòa, máy tính, tủ lạnh… Dây PE sẽ dẫn dòng rò xuống đất và tránh việc dòng điện lan sang người dùng.
Ngoài ra, CB chống giật (ELCB, RCBO, RCD) là thiết bị bắt buộc phải có ở các lớp học, phòng chức năng hoặc bất kỳ nơi nào có kết nối thiết bị điện. Khi phát hiện dòng điện rò bất thường, CB chống giật sẽ ngắt nguồn ngay lập tức, ngăn chặn tai nạn trước khi xảy ra.
Đây là biện pháp quan trọng nhưng nhiều trường vẫn chưa thực hiện đầy đủ, hoặc chỉ lắp CB cho một số khu vực mà không kiểm tra định kỳ hiệu quả hoạt động của chúng.
Biện pháp phòng ngừa an toàn điện cho từng cấp học
Để bảo đảm an toàn điện cho học sinh, cần có sự phối hợp giữa nhà trường, giáo viên, học sinh và cả phụ huynh. Mỗi cấp học có mức độ nhận thức khác nhau, nên biện pháp cũng cần thay đổi cho phù hợp.
Biện pháp dành cho tất cả các trường học
Nhà trường cần thực hiện các giải pháp tổng quát dưới đây để tạo môi trường sử dụng điện an toàn:
- Kiểm tra toàn bộ hệ thống điện trước năm học và theo định kỳ hàng tháng
- Thay thế thiết bị cũ, dây điện bị hở hoặc các bộ phận xuống cấp
- Lắp đặt CB chống giật ở các khu vực có thiết bị điện công suất lớn
- Dán poster hướng dẫn an toàn điện ở bảng tin, hành lang, lớp học
- Tập huấn giáo viên cách nhận diện sự cố và xử lý tình huống khẩn cấp
- Bảo trì máy nước nóng – lạnh định kỳ để tránh rò rỉ điện
Đặc biệt, vào mỗi giờ tan học, tổ thiết bị, giám thị và nhân viên kỹ thuật phải đi từng lớp kiểm tra quạt, điều hòa, máy tính và ổ cắm, đảm bảo không có thiết bị nào hoạt động khi không có người.
Biện pháp dành riêng cho học sinh tiểu học và mầm non
Đây là nhóm có nguy cơ cao nhất vì chưa hiểu về điện và dễ tò mò. Nhà trường cần:
- Che chắn ổ điện bằng nắp an toàn chuyên dụng
- Để thiết bị điện ngoài tầm với của trẻ
- Không để dây điện lòng thòng dễ kéo đứt hoặc gây vấp ngã
- Dạy trẻ tuyệt đối không chạm vào thiết bị điện khi tay ướt
- Hướng dẫn trẻ không đưa vật vào ổ cắm
Giáo viên ở các cấp học nhỏ phải thường xuyên nhắc nhở, lồng ghép bài học an toàn điện vào các giờ hoạt động trải nghiệm, câu chuyện đạo đức, bài hát, trò chơi… để trẻ ghi nhớ sâu hơn.
Biện pháp cho học sinh THCS và THPT
Ở cấp học này, học sinh đã có thể hiểu các nguy cơ cụ thể nên cần:
- Được học kiến thức điện cơ bản như điện áp, nguồn điện, dòng điện rò
- Được hướng dẫn cách sử dụng máy tính, ổ cắm, máy nước nóng – lạnh đúng cách
- Không tự ý tháo lắp thiết bị trong lớp hoặc phòng thực hành
- Thông báo ngay cho giáo viên khi phát hiện mùi khét, dây điện nóng, tia lửa hoặc âm thanh bất thường
- Không dùng các thiết bị điện khi tay chân còn ướt hoặc đang đứng trên nền ẩm
Các em cũng nên được xem các video mô phỏng tai nạn điện, tình huống cháy nổ, nhằm nâng cao nhận thức và kỹ năng phòng tránh.
Vai trò của giáo viên và nhà trường trong việc giáo dục an toàn điện
Giáo viên là người gần gũi học sinh nhất và có vai trò quan trọng trong việc giáo dục ý thức sử dụng điện. Mỗi buổi sinh hoạt lớp, giáo viên chủ nhiệm cần nhắc lại những quy tắc cơ bản. Những cảnh báo được lặp lại thường xuyên sẽ giúp học sinh hình thành thói quen an toàn.
Bên cạnh đó, nhà trường có thể tổ chức chuyên đề an toàn điện, mời chuyên gia kỹ thuật hoặc lực lượng phòng cháy chữa cháy đến hướng dẫn thực hành. Học sinh được trực tiếp trải nghiệm và quan sát các mô hình rò rỉ điện, từ đó hiểu rõ hơn sự nguy hiểm của dòng điện.
Kết luận: Đảm bảo an toàn điện không chỉ là trách nhiệm mà là sự bảo vệ tương lai
Điện là nguồn năng lượng thiết yếu nhưng cũng là mối nguy hiểm tiềm ẩn trong trường học nếu không được kiểm soát đúng cách. Những tai nạn xảy ra gần đây cho thấy việc duy trì an toàn điện cần được xem là nhiệm vụ hàng đầu, không thể lơ là. Nhà trường phải có hệ thống thiết bị đạt chuẩn, quy trình kiểm tra nghiêm ngặt và chương trình giáo dục kỹ năng rõ ràng cho học sinh.
Khi tất cả cùng chung tay — từ nhà trường, giáo viên, phụ huynh đến chính các em học sinh — môi trường học đường sẽ trở thành nơi thật sự an toàn, giúp các em yên tâm học tập và phát triển trọn vẹn. An toàn điện không chỉ là phòng tránh rủi ro, mà còn là nền tảng xây dựng môi trường giáo dục bền vững, nhân văn và hướng đến tương lai.
VĂN PHÒNG TUYỂN SINH - TRƯỜNG TRUNG CẤP ĐẠI VIỆT TP CẦN THƠ
Địa chỉ: 390 CMT8, Phường Bình Thủy, Thành phố Cần Thơ
Địa chỉ cơ sở 2: 279AA Nguyễn Văn Cừ nối dài, Phường An Bình, Thành phố Cần Thơ
Phone: (0292) 6252510 - (0292) 6252530 - (0292) 6257555
Hotline/ Zalo: 0827670999 - 0827671999
